Elektrische machines en de machinerichtlijn: dit moet je weten!

In verschillende industrieën worden elektrische aangedreven machines veelvuldig toegepast. Deze machines vallen onder de machinerichtlijn norm NEN-EN-IEC 60204-1. Deze norm bevat vergelijkbare bepalingen als de NEN 1010 voor gebouwgebonden installaties, met name op het gebied van basis- en foutbescherming. We bespreken de belangrijkste aspecten van de machinerichtlijn en hoe deze toegepast moeten worden.

Basis- en foutbescherming

De machinerichtlijn NEN-EN-IEC 60204-1 behandelt basis- en foutbescherming op een vergelijkbare manier als de NEN 1010:

• Basisbescherming: Dit is de bescherming tegen elektrische schokken onder normale omstandigheden, zonder dat er een fout is opgetreden. Denk aan het isoleren van actieve delen of afdekkingen die voorkomen dat je geleiders kunt aanraken.
• Foutbescherming: Dit is de bescherming tegen elektrische schokken bij een enkele fout. Hieronder valt de automatische uitschakeling van de voeding, waarbij de uitschakeltijden belangrijk zijn.

Potentiaalvereffening

Een belangrijk onderdeel van de norm is de potentiaalvereffening van aanraakbare geleidende delen. Dit zorgt ervoor dat er geen gevaarlijke spanning ontstaat tussen verschillende metalen delen die iemand tegelijkertijd kan aanraken. In paragraaf 8 van de norm wordt beschreven hoe metalen gestellen, zoals motoren, verbonden moeten zijn met de PE (beschermingsleiding) van het voedingssysteem. Ook geleidende constructieve delen (vreemd geleidende delen) moeten met het aardsysteem verbonden worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor metalen leidingen, constructiedelen en andere niet-elektrische metalen voorwerpen die onder spanning kunnen komen te staan.

Toepassing van beschermende en aanvullende potentiaalvereffening

• Beschermende potentiaalvereffening: ·Alle aanraakbare metalen delen moeten met dezelfde (aard)potentiaal verbonden zijn. Dit betekent dat alle vreemd geleidende delen binnen handbereik (≤ 2,5m) met elkaar en met de machine verbonden moeten worden om potentiaalverschillen te vermijden.
• Aanvullende beschermende potentiaalvereffening: Als de voorgeschreven uitschakeltijden niet gehaald kunnen worden, moeten aanvullende maatregelen genomen worden. Dit zorgt ervoor dat in geval van een fout, de foutstroom snel en veilig naar de aarde wordt afgevoerd.

Praktische toepassing en aanbevelingen

In de praktijk moeten metalen gestellen altijd met de veiligheidsaarde verbonden zijn, uitgaande van de juiste doorsnede van de beschermingsleiding, zodat de voeding automatisch uitgeschakeld wordt bij een fout. Veel industriële installaties maken gebruik van TN-stelsels, waarbij foutbescherming door automatische uitschakeling van de voeding plaatsvindt. Het is dus belangrijk dat metalen gestellen verbonden zijn met de PE-draad in de voedingskabel. Hoewel extra aarding van metalen gestellen niet verplicht is, is het sterk aan te bevelen voor extra veiligheid.

Aandachtspunten

Er zijn een aantal punten waar je goed op moet letten wat betreft de machinerichtlijn.

• Gebruik van staal: Hoewel staal als beschermingsleiding gebruikt mag worden, heeft koper de voorkeur vanwege zijn betere geleidingseigenschappen.
• Beperkingen van geleidende delen: Niet alle geleidende delen mogen als doorlusbeschermingsleiding gebruikt worden. Voorbeelden van niet-toegestane geleidende delen zijn ladders, hekken, metalen leidingen met brandbare stoffen, en kabelbanen.

Zorg ervoor dat je veilig bent!

Het essentieel om de normen voor basis- en foutbescherming strikt na te leven om de veiligheid van elektrische machines te waarborgen. Door de juiste toepassing van aarding en potentiaalvereffening wordt het risico op elektrische schokken significant verminderd. Wil je meer weten of kun je wel wat hulp gebruiken bij de toepassing van de machinerichtlijn? Dan kun je altijd contact met ons opnemen. Wij helpen je graag verder in de wereld van elektrische veiligheid.